Pop-Up: Οι Νεες Αστικες Βιβλιοθηκες

Η Φ. Μ. γράφει για τις αστικές βιβλιοθήκες...

Τον τελευταίο καιρό παρατηρούμε μια αύξηση της πρωτοβουλίας των πολιτών όσον αφορά πολιτιστικά ζητήματα και δράσεις. Βαρεθήκαμε να μένουμε θεατές σε ανιαρές εκδηλώσεις; Έχουμε ανάγκη για κάτι διαφορετικό; Σίγουρα πάντως ψάχνουμε διεξόδους στη δημιουργικότητά μας ενώ ταυτόχρονα διεκδικούμε μια αναβάθμιση του χώρου όπου ζούμε. 

Προσπαθούμε να γιατρέψουμε τις τάσεις φυγής μας με το να κάνουμε το χώρο, την πόλη, την περιοχή μας πιο όμορφη, να φέρουμε εδώ τα πράγματα που θα πηγαίναμε να δούμε, και αν μέσα από όλο καταφέρουμε να ζωντανέψουμε, να μοιραστούμε και να κινητοποιήσουμε τους γύρω μας έχουμε βγει κερδισμένοι.

Μια έκφραση αυτού του φαινομένου είναι οι ελεύθερες ανταλλακτικές βιβλιοθήκες που εμφανίζονται σε διάφορες πόλης του εξωτερικού και πλέον και της Ελλάδας. Είτε πρόκειται για παλιό τηλεφωνικό θάλαμο είτε για μεταχειρισμένο λεωφορείο ή ακόμα και σπιτάκι για πουλιά ή ποδήλατο που γυρίζει από πόλη σε πόλη οι βιβλιοθήκες κάνουν την εμφάνισή τους σε πολυσύχναστα αστικά σημεία αλλά και σε επαρχιακές πόλεις που διψούν για κάτι διαφορετικό.

Τι είναι οι ανταλλακτικές βιβλιοθήκες; Οι βιβλιοθήκες αυτές γεμίζουν με ατομική ή ιδιωτική πρωτοβουλία και τοποθετούνται σε διάφορα σημεία της πόλης. Οι περαστικοί μπορούν να πάρουν ένα βιβλίο και αν έχουν μαζί τους κάποιο άλλο να το αντικαταστήσουν. Κάποιος που θέλει να δώσει βιβλία που δε διαβάζει πια μπορεί να τα προσκομίσει στη βιβλιοθήκη. Και κάποιος που έχει ήδη διαβάσει ένα από αυτά μπορεί να το επιστρέψει και να πάρει κάποιο άλλο. Πολλές από αυτές λειτουργούν και ως σημείο συνάντησης και συζήτησης.Μπορούν να βρίσκονται σε ένα συγκεκριμένο σημείο (όπως πχ ένα καφέ) ή να εμφανίζονται σε τυχαία σημεία της πόλης. Οι Pop up βιβλιοθήκες είναι αυτές που εμφανίζονται για λίγες ώρες ή μέρες σε κεντρικά σημεία της πόλης ή οχήματα/κτίρια που δεν εξυπηρετούν πλέον την αρχική τους χρήση.

 

Στην Ελλάδα η αρχή έγινε στη Θεσσαλονίκη με τους WHYNOT και την pop up βιβλιοθήκη τους στο πάρκο της Νέας Παραλίας. Η βασική ιδέα ήταν να φέρει ο καθένας βιβλία και περιοδικά που δεν χρειάζεται και να τα ανταλλάξει με άλλα χωρίς να ξοδέψει χρήματα. Η πιο πρόσφατη προσθήκη είναι η ανταλλακτική βιβλιοθήκη της Κηφισιάς και της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών. Το απόθεμά της βασίζεται στην ανταπόκριση των επισκεπτών της. Ένας περαστικός μαθαίνει τη χρήση της διαβάζοντας τις πληροφορίες που αναγράφονται πάνω στο έπιπλο και παίρνει ένα βιβλίο, καθώς δεν είναι δυνατόν να τύχει να κρατάει μαζί του ένα άλλο. Ένας άνθρωπος όμως που έχει μάθει από τα μέσα περί τίνος πρόκειται θα μεριμνήσει την επόμενη φορά που θα την επισκεφθεί να κρατάει το δικό του βιβλίο, από το σπίτι του, για να το ανταλλάξει.

Και ένα βασικό ερώτημα: δεν υπάρχουν καταστροφές και βανδαλισμοί;Σύμφωνα με τους δημιουργούς της, ένα από τα πιο ενθαρρυντικά δείγματα για τη λειτουργία της ανταλλακτικής βιβλιοθήκης στον ελληνικό δημόσιο χώρο είναι πως έως τώρα δεν έχει γίνει ούτε μία ζημιά, δεν υπήρχε κανένα φαινόμενο βανδαλισμού.

Όσο για το αν αυτό βλάπτει τους εκδότες και την πώληση του βιβλίου; Η απάντηση είναι όχι φυσικά. Τέτοιες δράσεις δημιουργούν αναγνώστες. Γιατί όποιος κολλήσει το μικρόβιο της ανάγνωσης, θα πάει και στο βιβλιοπωλείο, θα παραγγείλει και το βιβλίο που του πρότεινε ο φίλος του και θα ανταλλάξει κάποιο που δε χρειάζεται.